ZABYTKI W PŁOCKU - Kamienica neogotycka.

Jednopiętrowa kamienica powstała około roku 1838, a jej rozbudowa nastąpiła w roku 1867. Budynek stanowi obok kompleksu klasztoru mariawitów, bramy hotelu angielskiego przy ulicy Tumskiej oraz kaplicy Górnickich na cmentarzu przy ulicy Kobylińskiego przykład budowli w stylu neogotyckim.

Widok od południowego - wschodu.

Elewacja frontowa.

Obiekt posiada na parterze okna zwieńczone łukiem pełnym, natomiast na piętrze okna ostrołukowe oraz charakterystyczny balkon nad wejściem głównym.

Niestety wielokrotne przebudowy kamienicy zatarły istniejące niegdyś ozdobne elementy elewacji frontowej. Obecnie budynek jest opuszczony i niszczeje.

Wejście w północno - wschodniej części elewacji frontowej.

Kamienica znajduje się przy ulicy Misjonarskiej 1a.

PRZEDECZ - Pozostałości zamku królewskiego z XIV w.(woj.wielkopolskie, pow.kolski)

Widok od południa, od strony jeziora.

Zamek w Przedczu powstał ok.1360 roku na zlecenie króla Kazimierza Wielkiego. Wcześniej w tym miejscu stał drewniano - ziemny gród, który w czasie wojny polsko - krzyżackiej został zdobyty przez oddział komtura Ottona von Lutterberga. Zamek był jedną z twierdz, które strzegły północnej granicy Polski. Zamek był murowany, a wokół niego stały drewniane domy, razem tworząc miasteczko otoczone murem obronnym, wysokim na ok. 11 metrów. Wejście do miasta było możliwe przez murowaną bramę i znajdujący się przed nią most zwodzony, wykonany z dębowych bali. Do jego wschodniej ściany przylegała okrągła wieża. W podziemnym lochu wieży mieściło się więzienie. Całość zabudowań była otoczona fosą, połączona z jeziorem.

W XVI wieku miała miejsce rozbudowa zamku i związana była zapewne ze zniszczeniami spowodowanymi pożarem z roku 1538. Inicjatorem rozbudowy był zarządzający zamkiem starosta Wojciech Koryciński. Niestety następne dziesięciolecia nie były już dla niego łaskawe. W roku 1789 zamek był już w zupełnej ruinie. Po drugim rozbiorze Polski na ruinach zamku, w latach 1824 - 18 28 koloniści niemieccy wznieśli kościół ewangelicki a wieża została przebudowana na dzwonnicę. Parafia ewangelicko - augsburska istniała tu w latach 1827 - 1945. 

W latach 1973 -1977 zamek został przebudowany na Miejski Dom Kultury. Zakonserwowano przy okazji kamienny fragment muru obronnego od strony jeziora i odsłonięto również loch więzienny. 

Jedynymi pozostałościami po średniowiecznym zamku jest dolna partia dzwonnicy, posiadająca relikty cylindrycznej ceglanej wieży oraz zachowane pod budynkiem trzy przesklepione piwnice będące pozostałością domu.

Poniżej zamieszczam plan pozostałości zamku królewskiego (źródło: Zamki w Polsce, Bohdan Guerquin)

     A. Wieża. 

 B. Piwnice domu mieszkalnego.

                                                                                                                                                        

           

                 

                                             

Widok od zachodu. Wejście do  Miejsko - Gminnego Ośrodka Kultury oraz biblioteki.

Widok od południowego - wschodu.

Zamek wraz z basztą i całe otoczenie wokół niego - Park Zamkowy zostały w ostatnich latach odrestaurowane i zrewitalizowane. W budynku do dziś mieści się biblioteka miejska, która również prowadzi działalność kulturalną.

Pozostałości średniowiecznego zamku znajdują się  80 km. od Płocka w pobliżu ul: Zamkowej 5.

ZABYTKI W PŁOCKU - Mur miejski z XIV w.

Miasto zostało otoczone grubym i wysokim murem na podstawie przywileju z 1353 roku wydanego przez króla Kazimierza Wielkiego. Dokument określał m.in.dane techniczne oraz sposób finansowania fortyfikacji. Budowa trwała ok.16 lat, a umocnienia liczyły ostatecznie około 1700 metrów długości. Mur obronny wykonany był z kamienia i cegły, miał 9 metrów wysokości i 2 metry grubości. 

Pozostałości muru miejskiego.

Pierwotnie mur posiadał 19 baszt obronnych i 3 bramy wjazdowe do miasta, a dodatkowo od zachodu i północnego - wschodu przylegała do murów fosa. 

Wjazd do miasta prowadził przez trzy bramy: Dobrzyńską, Bielską i Wyszogrodzką. Niestety na przełomie XVIII i XIX wieku mur rozebrano. Zachowany fragment ma długość ok. 15 metrów, wysokość około 5 metrów i grubość ok. 80 cm.

Pozostałości muru miejskiego znajdują się przy ulicy Stary Rynek 19.

ZABYTKI W PŁOCKU - Dom w stylu eklektycznym z roku 1906.

Widok od północnego - zachodu.

Obok klasztoru podominikańskiego znajduje się kamienica, którą w roku 1906 wybudował dla siebie znany architekt Bolesław Zienkiewicz. Detale architektoniczne takie jak balkoniki, gzymsy, boniowane ściany oraz charakterystyczna wieżyczka, która dodaje budynkowi uroku, pozwalają zaklasyfikować styl obiektu jako eklektyczny.

W okresie międzywojennym kamienica należała do ziemiańskiej rodziny Cierkońskich, potem mieścił się w niej również Instytut Psychologiczno - Techniczny, którym kierował ks.Bronisław Lutyński. Po II wojnie światowej był siedzibą Ludowego Instytutu Muzycznego im. K. Szymanowskiego, którego dyrektorem był profesor Tadeusz Paciorkiewicz, późniejszy rektor Wyższej Szkoły Muzycznej w Warszawie. Był również siedzibą Powiatowego Inspektoratu PZU. Następnie obiekt został przejęty przez szkolne władze na pomieszczenia internatowe, a następnie dom studenta Politechniki Warszawskiej. 

Wejście

Obecnie w budynku mieści się Kuratorium Oświaty w Warszawie z delegaturą w Płocku oraz Akademickie Liceum Ogólnokształcące przy PWSZ w Płocku.

Kamienica znajduje się przy ulicy Kościuszki 20.

ZABYTKI W PŁOCKU - DAWNA BASZTA OBRONNA

W roku 1353, za panowania Kazimierza Wielkiego, miasto zostało otoczone ceglanym murem. Jednym z niewielu zachowanych fragmentów jest czworoboczna baszta z XVIII wieku, przebudowana i zaadaptowana na budynek mieszkalny. Niedaleko baszty, przy zbiegu ulicy Kazimierza Wielkiego i ulicy Okrzei znajdowała się jedna z trzech bram wjazdowych do miasta - Brama Dobrzyńska.

Dawna baszta obronna.

 Widok od południowego - zachodu.

Od końca XIX wieku, aż do drugiej wojny światowej istniał tu żydowski przytułek dla starców i kalek ufundowany przez rodzinę Flatau, który wraz z zabudowaniami przy ulicy Dobrzyńskiej 8, obecnie ulicy Kazimierza Wielkiego 8 stanowił jedną całość. 

Widok od zachodu.

Wejście do budynku. Elewacja północna.

Dodam również, że jest to jeden z trzech ocalałych fragmentów XIV - wiecznego muru obronnego otaczającego miasto, wzniesionego w czasach Kazimierza Wielkiego. 

Obecnie w budynku baszty mieści się Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków. Dawna baszta obronna znajduje się przy ul: Zduńska 13 a.

ZABYTKI W PŁOCKU - DOM WŁADYSŁAWA BRONIEWSKIEGO

Dom, w którym urodził się i mieszkał w okresie młodzieńczym poeta i wybitny przedstawiciel polskiej liryki rewolucyjnej Władysław Broniewski, pochodzi z II połowy XIX wieku i wybudowany jest w stylu dworku miejskiego.

Elewacja frontowa budynku. Widok od północy.

Po II wojnie światowej dom Broniewskiego służył dla potrzeb płockiej oświaty. Mieściła się tu m.in. biblioteka pedagogiczna. Obecnie po gruntownej restauracji i modernizacji obiekt jest siedzibą Zarządu Oddziału i Zarządu Oddziału Powiatowego w Płocku Związku Nauczycielstwa Polskiego. W jednym z pomieszczeń budynku znajduje się również stała ekspozycja muzealna poświęcona życiu i twórczości poety.

Na podwórzu, nad domem rozpościera swe konary kilkusetletni dąb, który był często opiewany w wierszach poety i stanowi piękny pomnik przyrody.

Elewacja południowa domu od strony ogrodu.

W ogrodzie za domem znajduje się również pomnik z płytą ku czci nauczycieli poległych w latach 1939 - 45 autorstwa plastyka Józefa Kempińskiego.

Również niedaleko domu poety, przy Placu Obrońców Warszawy znajduje się monumentalny pomnik autorstwa prof. Gustawa Zemły, którego odsłonięcie nastąpiło 25 czerwca 1972 roku na cześć Władysława Broniewskiego. Stanowił on dar społeczeństwa Śląska i Zagłębia dla miasta Płocka.

Placyk, na którym usytuowano monument nazywano niegdyś Kamiuszczki. W okresie międzywojennym wybudowano tu maleńki amfiteatr w związku z przygotowaniami do uroczystości w czasie, których miano odegrać "Misterium Płockie Bolesław Krzywousty" Ludwika Hieronima Morstina. Niestety amfiteatr został rozebrany przez  Niemców w czasie II wojny światowej.

Pomnik Władysława Broniewskiego zimą.

Dom Władysława Broniewskiego znajduje się przy ul: T. Kościuszki 24.

ZABYTKI W PŁOCKU - ODWACH

Od końca XVIII wieku przystąpiono do stopniowego rozbierania średniowiecznych murów miejskich i zamkowych, zasypując biegnące dookoła nich fosy. Jednym z pierwszych rozebranych fragmentów była brama wyszogrodzka i przylegające mury. Obok tego miejsca, u wylotu nowo wytyczonej wówczas ulicy Warszawskiej, obecnie ulicy Kościuszki, w roku 1837 została wzniesiona wartownia dla wojska rosyjskiego, które miało strzec porządku w mieście.

Odwach. Widok od zachodu.

Klasycystyczny budynek z arkadowym portykiem i frontonem, który ozdabia charakterystyczny ryzalit zwieńczony trójkątnym szczytem zaprojektowany został przez Michała Jakuba Miklaszewskiego. 
Przypomnę również, że w styczniu w 1863 roku od wartowni rozpoczął się zbrojny atak powstańców płockich pod wodzą patrona trybunału Wojciecha Zegrzy i pułkownika Konrada Bończy - Błaszczyńskiego, który był początkiem powstania przeciwko caratowi. Niestety atak powstańców wobec przeważającej siły wojsk rosyjskich zakończył się klęską. 

Miejsce to dla płocczan ma zatem charakter symboliczny. Własnie tu w 1918 roku rozbrojono posterunek niemiecki, a w 1920 roku przez 18 godzin, obrońcy Płocka skutecznie bronili dostępu do mostu wojskom bolszewickim.
Na filarach i ścianie Odwachu znajdują się tablice upamiętniające żołnierzy garnizonu płockiego: 8 Pułku Artylerii Lekkiej i 4 Pułku Strzelców Konnych oraz bohaterskich obrońców Płocka z 1920 roku.

Przed budynkiem Odwachu znajduje się granitowa Płyta Grobu Nieznanego Żołnierza, miejsce składania hołdu poległym w obronie ojczyzny, która została odsłonięta w 1966 roku, a w 1975 roku wmurowano w cokół pod płytę prochy z pól bitewnych i miejsc martyrologii płocczan, w tym spod Monte Cassino i Katynia.

Obecnie Płyta Nieznanego Żołnierza usytuowana w ciekawym zakątku Starego Miasta, na tle katedry i Muzeum Diecezjalnego, stanowi piękną i naturalną oprawę dla patriotycznych uroczystości w mieście. 

Od wielu lat w budynku odwachu mieści się siedziba Oddziału Miejskiego PTTK. Obiekt znajduje się przy ulicy Tumskiej 4.

ZABYTKI W PŁOCKU - DOM BISKUPI

Obecna siedziba biskupów płockich to budynek wzniesiony po roku 1826 jako jedna z kanonii. Wcześniej w tym miejscu stał obiekt drewniany, sięgający swym rodowodem XVIII wieku. Jak większość budynków wzniesionych wokół Rynku Kanonicznego, obecnie Placu Narutowicza, było siedzibą kanoników kapituły płockiej. W 1872 roku, za sprawą ówczesnego sufragana, biskupa Aleksandra Kazimierza Gintowt Dziewałtowskiego, budynek zaadaptowano na siedzibę biskupią. Za domem, na miejscu dawnej fosy zamkowej, utworzono ogród, który sięgał początkowo do Wieży Zegarowej Zamku Książąt Mazowieckich.

Dom Biskupi oraz budynek T.N.P.  Widok od północnego - wschodu.

Wejście.

Na frontowej ścianie, nad górnym środkowym oknem widoczne insygnia biskupie.

Na powyższym zdjęciu widoczny Dom Biskupi, w którym podczas pielgrzymki do Polski w roku 1991, papież Jan Paweł II mieszkał w czasie pobytu w Płocku. Jednocześnie z Domem Biskupim łączy się budynek Towarzystwa Naukowego Płockiego, którego fragment z wejściem widoczny jest z prawej strony. Nad obiektami widzimy fragmentarycznie wieżę Zegarową Zamku Książąt Mazowieckich oraz wieżę północną Katedry.

Dom Biskupi znajduje się przy Pl. Narutowicza 10.