POKRZYWNO - Ruiny Zamku Krzyżackiego Komturskiego z XIII w.(woj.kuj.- pomorskie, pow.grudziądzki, gm.Gruta)

Widoczna wieża bramna z przedbramiem, prowadząca na zamek właściwy.

Od wielu lat intrygowały mnie ruiny zamku w Pokrzywnie i bardzo chciałem je kiedyś odwiedzić. W kwietniu b.r. udało mi się wygospodarować dzień wolny i ruszyłem wraz z kolegą w trasę po warowniach krzyżackich. I wtedy właśnie zawitałem do Pokrzywna. 
Dojeżdżając w pobliże miejsca, gdzie znajdował się zamek, najpierw - po lewej stronie drogi - ujrzeliśmy ceglaną bramę. Postanowiliśmy więc zaparkować auto tuż przy drodze, w północnej części wzniesienia, udając się w stronę owej bramy. 

Brama pochodząca z XIV w. łączyła dawniej podzamcze wewnętrzne z zewnętrznym,

Idąc dalej, wzdłuż wydeptanej ścieżki wyłoniły się z zieleni ruiny zawalonego XIV wiecznego spichlerza ...

Dawny spichlerz. Widok od wschodu

Spichlerz. Widok od południa.

Wnętrze spichlerza.

Zachowany ceglany fryz koniczynkowy znajdujący się w północnej ścianie spichlerza.

... potem ujrzeliśmy skrzydła zamku: wschodniego i północnego...

Skrzydło wschodnie, w którym prawdopodobnie znajdował się kapitularz i refektarz.

Zdjęcia poniżej przedstawiają skrzydło północne zamku, w którym znajdowała się prawdopodobnie kaplica. Od strony przedzamcza widoczne wejście do piwnic.

Wejście do piwnic.

... a następnie wieżę bramną z przedbramiem, za którą znajdował się dziedziniec zamku wysokiego. 

Wieża bramna. Widok od strony dziedzińca zamku wysokiego.

Przejazd w wieży bramnej. Widok z dziedzińca zamku wysokiego.

Pomieszczenie w wieży bramnej.

Wieża bramna.  Widok od południowego zachodu.

Widok pozostałości skrzydła wschodniego zamku wysokiego od strony dziedzińca.

Zamek w Pokrzywnie Krzyżacy zaczęli wznosić już w drugiej połowie XIII stulecia, kończąc budowę w połowie XIV wieku. Obiekt był zamkiem konwentualnym, trójczłonowym, składającym się z zamku właściwego i dwóch przedzamczy, wewnętrznego i zewnętrznego. Przedzamcze wewnętrzne oddzielone było od zamku właściwego suchą fosą i zwodzonym mostem. Na przedzamczu mieściły się obiekty mieszkalne dla wojska, budynki gospodarcze oraz zachowany do chwili obecnej spichlerz. Zamek właściwy posiadał kilkukondygnacyjne, podpiwniczone skrzydła, stanowiące jednocześnie mury obwodowe warowni, wieżę bramną oraz niewielkich rozmiarów dziedziniec. 
Po zwycięskiej bitwie pod Grunwaldem, zamek został zdobyty, ale pozostawał jedynie przez rok w posiadaniu polskim. Następnie na przemian był we władaniu Zakonu Krzyżackiego i wojsk polskich. W roku 1416 powrócił ponownie pod panowanie zakonu. W tym samym roku została także zlikwidowana komturia w Pokrzywnie, co spowodowało, że warownia została włączona do wójtostwa w Rogóźnie, jednocześnie tracąc na znaczeniu.
Na mocy drugiego pokoju toruńskiego z 1466 roku warownia stała się siedzibą starostów królewskich. Zamek był także dwukrotnie odbudowywany i restaurowany. Po pożarze w 1611 roku oraz po wojnie ze Szwecją w roku 1657. Niestety po pierwszym rozbiorze Polski w roku 1772 nastąpił jej upadek. Kres warowni nastąpił w 1784 roku, gdy władze pruskie rozpoczęły rozbiórkę, która doprowadziła obiekt do ruiny. Pierwsze prace zabezpieczające przeprowadzono w roku 1934, a następne w latach 60. XX stulecia.

Poniżej zamieszczam układ przestrzenny założenia zamkowego (źródło: Leksykon Zamków w Polsce)

1.   Skrzydło wschodnie zamku.

2.   Skrzydło północne.

3.   Dziedziniec zamku właściwego.

4.   Wieża bramna.

5.   Spichlerz.

6.   Podzamcze wewnętrzne.

7.   Dekoracyjna brama.

8.   Podzamcze zewnętrzne.

9.   Budynek gospodarczy na podzamczu zewnętrznym.

10. Mur obwodowy.

Na terenie przedzamcza wewnętrznego, w pobliżu dawnego spichlerza natrafiliśmy również na piwnice, do których oczywiście postanowiliśmy się wśliznąć. Podejrzewam, że w okresie letnim moglibyśmy przeoczyć do nich wejście, gdyż byłoby one zupełnie niewidoczne, ze względu na bujne zarośla.

Poniższe zdjęcie przedstawia budynek gospodarczy (dawna stodoła) znajdujący się na terenie dawnego przedzamcza zewnętrznego. 

Zdjęcie przedstawia fragment zachowanego muru obwodowego na podzamczu zewnętrznym.

Osobiście z pobytu w Pokrzywnie jestem bardzo zadowolony. Najbardziej zapamiętam eksplorację piwnic znajdujących się na podzamczu wewnętrznym, o których istnieniu nie wiedziałem. Podejrzewam, że pozostałości zamku wraz z zachowanymi piwnicami, spodobają się każdemu miłośnikowi ruin.
W promieniu kilkunastu kilometrów od warowni w Pokrzywnie znajdują się również relikty zamku w Grudziądzu, ruiny zamków w miejscowościach Rogóźno - Zamek oraz Radzyniu Chełmińskim. Pozostałości zamku w Pokrzywnie znajdują się przy drodze wojewódzkiej nr. 534 i są własnością prywatną.
Ruiny znajdują się w odległości ok.150 km. od Płocka.