NIDZICA - Zamek Krzyżacki Prokuratorski z XIV - XV w.(woj.warmińsko - mazurskie)

Widok od południowego zachodu.

Krzyżacki Zamek Prokuratorski w Nidzicy pochodzi z przełomu XIV i XV wieku. Warownia położona jest na wzgórzu, a po jej zachodniej stronie usytuowane jest miasto. 

Zadaniem nidzickiego zamku była ochrona granicy z Mazowszem, a także zarządzanie południowymi rubieżami państwa krzyżackiego.

W drodze na zamek. Widok od wschodu.

Przed wejściem na przedzamcze.

Na przedzamczu.

Warownia zbudowana została na planie czworokąta. Posiada budynek bramny, cztery skrzydła, dwie wieże mieszkalno - obronne flankujące wjazd, dziedziniec z gankami a także z przedzamcze z basztą.

Widok od wschodu.

Poniżej zamieszczam plan zamku (źródło: Leksykon Zamków w Polsce)

1.    Przejazd bramny przedzamcza.
2.   Baszta.
3.   Przedzamcze.
4.   Budynek bramny.
5.   Wieże mieszkalno obronne.
6.   Dziedziniec zamkowy.
7.   Dawna kaplica z wykuszem ołtarzowym.
8.   Dawny refektarz.
9.   Dawne pomieszczenie prokuratora z wykuszem.
10. Skrzydło północne.
11.  Skrzydło południowe.

Na pierwszym planie widoczna jedna z wież mieszkalno obronnych.

Z prawej strony widoczny fragment potężnej bastei.

W XVI wieku po sekularyzacji zakonu warownia została siedzibą starostwa. Rozpoczął się wówczas stuletni okres dobrobytu i intensywnego rozwoju dla miasta, przerwany niestety w XVII wieku przez wojska szwedzkie oraz najazdy tatarskie. Wojenne zniszczenia, dodatkowo pożar w 1784 roku i brak opieki nad opuszczoną warownią sprawiły, że zamek nidzicki pod koniec XVIII wieku popadł w ruinę. Również podczas wojen napoleońskich zamek został doszczętnie zdewastowany. Na szczęście zniszczoną warownię  uratował miejscowy radca prawny Ferdynand Tymoteusz Gregorovius, który w latach 1828 - 1830 uzyskał zgodę na prace restauratorskie i remontowe z przeznaczeniem zamku na siedzibę sądu, więzienie oraz mieszkania. Podczas I wojny światowej warownia uniknęła poważnych zniszczeń, natomiast w czasie II wojny światowej zamek spłonął, tracąc stropy i część murów. Restaurację i odbudowę zamku przeprowadzono w latach 1959 - 1965 i oddano go do użytkowania lokalnym instytucjom kulturalno - społecznym.

Skrzydło północne zamku z widocznymi wykuszami ustępowymi.

Dziedziniec. Widok na Dom Główny.

Obecnie zamek jest siedzibą Nidzickiego Ośrodka Kultury, Muzeum Ziemi Nidzickiej, znajduje się tu również bractwo rycerskie, biuro turystyczne, hotel oraz restauracja. Warownia znajduje się przy ulicy Zamkowej 2.

Oddalona jest od Płocka o 140 km.