OLSZTYN - Zamek Kapituły Warmińskiej z XIV w. (woj. warmińsko mazurskie)

Widok od południowego wschodu.

Zamek Kapituły Warmińskiej usytuowany w zakolu rzeki Łyny pochodzi z XIV wieku. Warownia jest gotycko - barokową budowlą, jej dwa gotyckie skrzydła pochodzą z XIV i XV wieku, natomiast skrzydło barokowe zostało wzniesione w XVIII wieku. Zamek był siedzibą kanonika - administratora, którego zadaniem było dozorowanie spraw gospodarczych w kapitulnych komornictwach. 

Zamek oraz widoczny amfiteatr im. Czesława Niemena.

Wśród osób pełniących funkcję administratora dóbr kapituły warmińskiej był również Mikołaj Kopernik, który urzędował na zamku w latach 1516 - 1519 oraz 1520 - 1521. W tym czasie przebudował system fortyfikacji zamkowych, a w styczniu 1521 roku dowodził skutecznie obroną zamku przed wojskami Albrechta Hohenzollerna. 
Do chwili obecnej przetrwała również sporządzona przez Mikołaja Kopernika tablica astronomiczna służąca do momentu wyznaczania równonocy, która znajduje się w zamkowym krużganku w skrzydle północnym. Tablica owa jest jedynym na świecie zachowanym oryginalnym instrumentem badawczym, który on sam wykonał i używał.

Widok od zachodu.

 Na dwóch poniższych zdjęciach, widzimy usytuowane w skrzydle południowym zamku, wystające przed lico murów, zrekonstruowane drewniane hurdycje.

W roku 1772 po przejęciu zamku przez władze pruskie, w skrzydle południowym zostały umieszczone biura urzędu podatkowego i dóbr skarbowych, natomiast w skrzydle wschodnim urząd kontroli majątków państwowych. Skrzydło północne od 1779 roku zajęła nowo powstała gmina ewangelicka. W 1822 roku w miejscu rozebranego budynku załogi zamkowej utworzono skład solny, a kilka lat później zbudowano groblę łączącą zamek z miastem i rozebrano część zniszczonych i zaniedbanych fortyfikacji zewnętrznych.

Od południa na międzymurzu stoi XVII-wieczny budynek załogi zamkowej, przekształcony w XIX w. na skład soli stąd jego nazwa magazyn solny, mimo iż służył temu celowi ledwie przez 20 lat.

Źródło: http://www.zabytki.mazury.pl/index.php?page=monument&id=40
Copyright © www.zabytki.mazury.pl

Od południa na międzymurzu stoi XVII-wieczny budynek załogi zamkowej, przekształcony w XIX w. na skład soli stąd jego nazwa magazyn solny, mimo iż służył temu celowi ledwie przez 20 lat.

Źródło: http://www.zabytki.mazury.pl/index.php?page=monument&id=40
Copyright © www.zabytki.mazury.

Od południa na międzymurzu stoi XVII-wieczny budynek załogi zamkowej, przekształcony w XIX w. na skład soli stąd jego nazwa magazyn solny, mimo iż służył temu celowi ledwie przez 20 lat.

Źródło: http://www.zabytki.mazury.pl/index.php?page=monument&id=40
Copyright © www.zabytki.mazury.pl

Widok od południa. Widoczny fragment XVII w. budynku załogi zamkowej przekształconego w XIX w. na skład solny.

Na zdjęciach widoczne fortyfikacje od strony miasta z pozostałościami cylindrycznej baszty w dawnej fosie.

Poniżej zamieszczam rekonstrukcję zamku w średniowieczu (źródło: Leksykon Zamków w Polsce).

1. Wieża bramna.
2. Mur kurtynowy wschodni.
3. Dom Główny.
4. Skrzydło południowe.
5. Wieża Główna.
6. Mur kurtynowy zachodni.
7. Dziedziniec zamkowy.

Grobla zamkowa usypana została w połowie XIX wieku i łączy warownię z miastem, przecinając dawną średniowieczna fosę. Południową część fosy zajmuje obecnie amfiteatr im.Czesława Niemena. Późnobarokowe skrzydło wschodnie zostało wzniesione na miejscu pierwotnego muru kurtynowego oraz  wieży bramnej.

Grobla prowadząca do zamku.

Dom Główny z krużgankami. Widok z dziedzińca.

Obecnie na zamku mieści się Muzeum Warmii i Mazur, którego zbiory obejmują m.in. ekspozycję archeologiczną, historyczną, sztukę dawną i współczesną oraz rzemiosło artystyczne.
Wejście do Muzeum oraz na dziedziniec z wieżą, płatne.
Warownia znajduje się przy ulicy Zamkowej 2.