GRÓDEK - Relikty Zamku Krzyżackiego Prokuratorskiego (woj.kuj.- pomorskie, pow. świecki, gm.Drzycim)

Wzgórze zamkowe z widocznymi reliktami zamku głównego. Widok od północnego zachodu.

Planując kolejną wycieczkę po ruinach zamkowych, postanowiłem odwiedzić mało znaną miejscowość, jaką jest Gródek. Przeglądając w źródłach książkowych i internecie informacje dotyczące tego miejsca miałem pewien niedosyt, ze względu na ich skromną ilość, jak również praktycznie brak zdjęć tego obiektu. Tym bardziej moja ciekawość była rozbudzona. Nawet nie przypuszczałem, że przyjeżdżając zostanę pozytywnie zaskoczony.

Murowany zamek w Gródku wzniesiony został w latach 1308 - 1360, w miejscu istniejącego już wcześniej grodu pomorskiego. Miejsce budowy zamku wybrano bardzo dogodnie. Obiekt usytuowany został na wysokim, kilkunastometrowym wzniesieniu, na prawym brzegu rzeki Wdy. Był obiektem nieregularnym, dostosowanym zabudową do kształtu wzniesienia. Był założeniem dwuczłonowym, składającym się z zamku głównego i podzamcza. Zamek Główny posiadał  trzy kilkukondygnacyjne skrzydła: północne (podpiwniczone), południowe oraz wschodnie, w którym umiejscowiona była prawdopodobnie kaplica zamkowa. Natomiast w kurtynie zachodniej mieściła się kilkukondygnacyjna wieża bramna, wysunięta przed lico murów. Wjazd do zamku z przedzamcza poprzedzał most zwodzony znajdujący się nad szeroką suchą fosą. Przedzamcze otoczone było murem obronnym i znajdowało się na zachód od obiektu. Dodatkowo przy warowni funkcjonował folwark.
Zamek został zniszczony podczas wojny trzynastoletniej, a jego rozbiórka nastąpiła w XVII stuleciu.

Pozostałości zamku głównego z widocznymi reliktami wieży bramnej. Widok od zachodu.

Poniżej prezentuję plan zamku w średniowieczu (źródło: Leksykon Zamków w Polsce)

1. Wieża bramna
2. Skrzydło południowe
3. Skrzydło północne
4. Skrzydło wschodnie
5. Dziedziniec

Jeszcze kilka lat temu pozostałości po zamku były mało czytelnymi reliktami. Na szczęście od dwóch lat ruiny zamku posiadają nowego właściciela, który oczyścił i uporządkował teren z zarośli, eksponując w ten sposób zachowane fragmenty dawnej warowni. Miałem również okazję spotkać się z ów właścicielem, który okazał się być wielkim miłośnikiem zabytków, a co najważniejsze przyjaznym osobom odwiedzającym to miejsce. 

Miejsce, w którym znajdował się dziedziniec zamkowy. Widok od strony wschodniej.

Pozostałości zabudowań skrzydła północnego.

Relikty skrzydła południowego.

Trzy poniższe zdjęcia przedstawiają pozostałości murów przedzamcza.

Obecnie z zamku najlepiej zachowanymi pozostałościami są fragmenty skrzydła północnego oraz zachodniego z zachowanymi reliktami wieży bramnej. Oprócz tego widoczne są zarysy skrzydeł południowego i wschodniego, fragmenty murów przedzamcza oraz zachowana sucha fosa.

Na zdjęciu widoczna sucha fosa, oddzielająca zamek od przedzamcza. Widok od północy.

W promieniu 40 kilometrów od Gródka, możemy zobaczyć również ruiny kilku zamków krzyżackich: w Świeciu, Grudziądzu, Nowem oraz Nowym Jasińcu.

Pozostałości zamku oddalone są od Płocka o ok. 205 km.

Bibliografia:
* Leszek Kajzer, Stanisław Kołodziejski, Jan Salm - "LEKSYKON ZAMKÓW W POLSCE". Wydawnictwo "ARKADY" Warszawa 2010
*Janusz Bieszk - "ZAMKI PAŃSTWA KRZYŻACKIEGO W POLSCE". Wydawnictwo "BELLONA" Warszawa 2010