KOWALEWO POMORSKIE - Relikty Zamku Krzyżackiego Komturskiego z XIV w.(woj.kuj. - pomorskie, pow.golubsko - dobrzyński)

Zachowany filar gdaniska.

Budowę Zamku w Kowalewie Pomorskim rozpoczęto  pod koniec XIII wieku, a ukończono na początku następnego stulecia. Obiekt był zamkiem konwentualnym, trójczłonowym, składającym się z zamku głównego i dwóch przedzamczy: wewnętrznego i zewnętrznego. Zamek główny był obiektem czteroskrzydłowym mającym kształt czworoboku z dziedzińcem pośrodku i krużgankami komunikacyjnymi wokół niego. Przejazd bramny znajdował się w skrzydle południowym zamku. Natomiast w skrzydle północnym znajdowało się pomieszczenie komtura, dormitorium oraz przejście gankiem prowadzące do wieży danskiera. Na przedzamczach znajdowały się zabudowania gospodarcze oraz budynki mieszkalne dla służby.  Zamek do XV wieku stanowił siedzibę komtura. Po bitwie grunwaldzkiej warownia przeszła pod panowanie polskie, potem wróciła do zakonu, a następnie w roku 1466 powróciła ponownie we władanie Polski. Niestety warownia ucierpiała podczas wojen ze Szwecją, popadając od tego momentu w ruinę. W połowie XIX wieku zamek został rozebrany. 

 Filar gdaniska. Widok od zachodu.

Widok od południa, od strony wzgórza zamkowego.

 Tabliczka znajdująca się na filarze gdaniska,  informuje o dacie jego powstania.

Obecnie po zamku krzyżackim możemy oglądać jedynie niewielkie pozostałości. Zachował się zdobiony blendami filar ganku, który prowadził do gdaniska, pozostałości muru parchamu oraz fragmenty murów przedzamczy. Na wzgórzu zamkowym, prawdopodobnie w miejscu zamkowej wieży znajduje się obecnie wieża ciśnień zbudowana w XIX wieku.

Wieża ciśnień

Relikty zamku

Poniżej zamieszczam plan zamku według dr. Bogumiła Rogalskiego

1.   Zamek

2.   Filar gdaniska

3.   Międzymurze

4.   Przedzamcze wewnętrzne

5.   Fragment przedmurza

6.   Przedzamcze zewnetrzne

7.   Zachowany fragment baszty

8.   Mury obronne

9.   Fragmenty baszt

10. Mosty

11. Jeziora 

Zdjęcia przedstawiają zachowane fragmenty międzymurza. 

                   

                                                                                                                                                

Poniższe trzy zdjęcia przedstawiają fragment zachowanej baszty na podzamczu wewnętrznym.

Poniższe zdjęcia przedstawiają fragmenty zachowanych murów  przedzamcza zewnętrznego oraz dwóch baszt.

Fragment murów w kurtynie zachodniej przedzamcza.

Narożnik południowo zachodni murów z pozostałościami baszty.

   

 Fragment kurtyny południowej obwarowań z pozostałościami baszty

Narożnik południowo wschodni przedzamcza

Kurtyna wschodnia murów przedzamcza.

Aby dotrzeć do pozostałości po zamku, proponuję  kierować się na ulicę Strażacką. 

Relikty warowni znajdują się w odległości ok.100 km. od Płocka.

Bibliografia:

* Zamki Ziemi Chełmińskiej. Piotr Skurzyński. Wydawnictwo REGION. Gdynia 2016.

* Zamki i Obiekty Warowne od Malborka do Torunia. Agnieszka i Robert Sypek. Oficyna wydawnicza Alma-press Sp.zo.o. Warszawa 2004, 2008

ŚWIĘTY KRZYŻ - Opactwo Benedyktyńskie z XII w. (woj.świętokrzyskie, pow. kielecki, gm.Bieliny)

Kościół i klasztor na Świętym Krzyżu.

Święty Krzyż jest miejscem kultu religijnego związanym z przechowywanymi w klasztorze relikwiami Drzewa Krzyża Świętego. Według legendy, relikwie zostały przywiezione do Polski przez węgierskiego królewicza Emeryka, który otrzymał je od ojca, aby miały one go strzec w podróży. Królewicz będąc w gościnie na dworze Bolesława Chrobrego, wybrał się na polowanie. Wtedy ukazał mu się duży jeleń, za którym zaczął podążać, jednocześnie oddalając się od swojego orszaku. W chwili, gdy królewicz miał zabić jelenia, zauważył między rogami świecący blaskiem podwójny krzyż benedyktyński. Wtedy księciu ukazał się anioł, który wskazał mu drogę do budowanego właśnie klasztoru i nakazał tam złożyć relikwie Świętego Krzyża. Od tego momentu do klasztoru zaczęły przybywać wycieczki. Od relikwii Krzyża Świętego, klasztor a następnie Łysiec i całe góry zaczęto określać świętokrzyskimi. Relikwie Świętego Krzyża przechowywane są obecnie we współczesnym tabernakulum umieszczonym w marmurowym XVII wiecznym ołtarzu.

Popiersie św. Emeryka oraz tablice pamiątkowe (także w języku węgierskim).

Święty Krzyż jest drugim pod względem wysokości szczytem Gór Świętokrzyskich, określanym również mianem Łysej Góry oraz Łyścem. W czasach pogańskich był on miejscem obrzędów religijnych, po których zachowały się kultowe wały kamienne o długości ok. 1,5 km.
pochodzące z VIII - X wieku.

Elewacja wschodnia kościoła.

Widoczna brama wschodnia pochodząca z XVII w. oraz dzwonnica z XVI w.

Brama wejściowa wschodnia.

Pierwszy klasztor na Łysej Górze zbudowany został za panowania Bolesława Chrobrego prawdopodobnie w 1006 roku. Obecnie historycy skłonni są przesunąć tę datę prawie o wiek, do roku 1103, do czasów Bolesława Krzywoustego, który wzniósł tu jednonawowy romański kościółek. Z tego okresu zachowały się fragmenty muru w północnej ścianie obecnej świątyni.  Zachowało się także ościeże okienne, umieszczone na wysokości około 6 m od poziomu posadzki. Klasztor był wielokrotnie palony i rabowany przez Tatarów i Litwinów, przez co brak jest obszernej wiedzy na temat początków klasztoru.
Obecny kościół klasztorny został wybudowany w latach 1781 - 1806 i utrzymany jest w stylu barokowo - klasycystycznym.
W ołtarzu głównym znajduje się siedem obrazów autorstwa Franciszka Smuglewicza, malarza na dworze króla polskiego Augusta Poniatowskiego, wykonanych około roku 1806 i nawiązujących do historii benedyktyńskiego zakonu. Opactwo benedyktyńskie skasowane zostało w 1818 roku.  Od roku 1884, aż do II wojny światowej znajdowało się tu ciężkie więzienie, natomiast w czasie trwania wojny obóz dla jeńców rosyjskich.
Na terenie klasztoru można także zwiedzić muzeum misyjne Misjonarzy Oblatów, gdzie zgromadzone są eksponaty z misji zagranicznych, natomiast w zachodnim skrzydle klasztoru znajduje się Muzeum Przyrodniczo - Leśne Świętokrzyskiego Parku Narodowego.

W drodze do kościoła i klasztoru.

Zdjęcia wykonałem w sierpniu 2014 roku, kiedy trwała jeszcze budowa wieży kościelnej, która została zburzona przez wojska austriackie 13 października 1914 roku.

Krużganki zostały ufundowane w XV wieku przez Kazimierza Jagiellończyka oraz Zbigniewa Oleśnickiego. Na zwornikach widoczne są herby dobrodziejów klasztoru. Na ścianach zostały odsłonięte fragmenty dawnych murów romańskich oraz gotyckich. Z okresu romańskiego zachował się niestety tylko fragment ściany północnej od strony krużganka o długości ok. 18 m.

Krużganki.

Panorama Świętego Krzyża.

Widok z platformy widokowej, która znajduje się przy drodze prowadzącej na szczyt wzgórza. Możemy z niej podziwiać skalne rumowiska - gołoborza oraz okolicę.

Sanktuarium na Świętym Krzyżu znajduje się ok. 30 km.na wschód od Kielc.

PODGÓRZE - PARCELE - Dwór z XX w.(woj.mazowieckie, pow.płocki, gm.Mała Wieś)

Elewacja frontowa.

Drewniany, modrzewiowy dwór został wybudowany w 1925 roku dla Heleny Bogusławskiej w miejscu wcześniejszego dworku, który został zniszczony w czasie I wojny światowej. Po II wojnie obecny dwór został przejęty przez państwo. W latach 90- tych ubiegłego stulecia mieściły się w nim m.in. urząd pocztowy, biblioteka oraz apteka. 

Dwór jest budynkiem drewnianym o konstrukcji zrębowej, wybudowanym na planie prostokąta. Po środku elewacji frontowej usytuowany jest przyścienny portyk złożony z dwóch par kolumn toskańskich, podtrzymujący dach naczółkowy. Wokół obiektu znajduje się zaniedbany park a do dworu prowadzi zachowana aleja dojazdowa. 

Obecnie dwór jest własnością prywatną. 
Dwór znajduje się niedaleko drogi krajowej nr. 62, za miejscowością Wilczkowo po lewej stronie, jadąc z Wyszogrodu w stronę Płocka.